Παγκόσμια Ημέρα Ραδιοφώνου, Μέρος Β΄, Συνέντευξη με την κ. Ακοκαλίδου Σίσσυ

Η κα Ακοκαλίδου Σίσσυ, δημοσιογράφος και αρχισυντάκτρια  της εφημερίδας «Νέα Εγνατία», μας υποδέχθηκε θερμά, και προσφέρθηκε πριν εισέλθουμε στο χώρο όπου ζωντανά εξελισσόταν η ραδιοφωνική εκπομπή «Το Μαγκαζίνο του Alpha» του δημοσιογράφου κ. Χαζαρίδη Νίκου, να μας μιλήσει για το πώς συντίθεται και ολοκληρώνεται μία εφημερίδα αλλά και για τις διαφορές ραδιοφώνου-εφημερίδας.

Ήρεμη και  χαμογελαστή- κάτι που διατήρησε καθ’ όλη τη διάρκεια της συζήτησής μας- ξεκίνησε αναφερόμενη στις διαδικασίες που απαιτούνται προκειμένου να στηθεί αυτό που έρχεται στα χέρια μας ως εφημερίδα, χωρίς να παραλείπει να επισημαίνει τις διαφορές της με το ραδιόφωνο.

Ένα πρώτο κομμάτι είναι η αναζήτηση του υλικού μας. Ένα δεύτερο κομμάτι της ύλης είναι να καλύπτουμε τις συνεντεύξεις  τις προγραμματισμένες .

Κάτι που κάνει τη διαφορά στην εφημερίδα είναι η ελεύθερη θεματολογία. Τα ρεπορτάζ που γίνονται με υπόδειξη δική μας, δηλαδή, εγώ, ως έχουσα την ευθύνη για την ύλη, θα πρέπει να σκεφτώ ένα θέμα που έχει ενδιαφέρον, που έχει επικαιρότητα, που έχει ανθρώπους που μπορούν να μιλήσουν γι’ αυτό και να το κάνω στα πλαίσια του ελεύθερου ρεπορτάζ. Δεν είμαστε απλά αυτοί που ακολουθούμε τα γεγονότα, καμιά φορά ο τύπος προδιαγράφει τα γεγονότα και είναι πιο μπροστά από αυτά, άρα δε μας ενδιαφέρει μόνο να φτιάξουμε τον προγραμματισμό μας, αλλά και αυτά που απασχολούν την τοπική κοινωνία και δεν είναι προγραμματισμένα. Υπάρχει κάτι και το  αναγεννάμε εμείς. Για παράδειγμα: ελλιπής φωτισμός σε μια γειτονιά. Πολλές φορές ένα σύνηθες θέμα που απασχολεί τον μικρόκοσμο της πόλης ή ενός χωριού, για λόγους καθαρά γραφειοκρατικούς δεν επιλύεται. Έχουμε άπειρα παραδείγματα, κατά τα οποία αναδεικνύοντας ένα πρόβλημα, την άλλη μέρα τακτοποιήθηκε. Θα μου πείτε, αυτός είναι ο ρόλος του τύπου; Να γεννά θέματα; Όχι. Αλλά σίγουρα ένας ρόλος του είναι να δίνει απαντήσεις σε καίρια προβλήματα μιας τοπικής κοινωνίας. Αν αυτό το καταφέρνουμε, είναι μια επιτυχία. Θα σας φέρω ένα πιο κραυγαλέο παράδειγμα. Εδώ και ένα χρόνο, συνέπεια της κρίσης είναι να συμβεί μία μεγάλη αδικία, σε μια μεγάλη μερίδα συμπολιτών μας που υποφέρουν από καρκίνο. Η πολιτεία, με το «έτσι θέλω» δεν αναγνώριζε τα έξοδα μετακίνησής τους για τις ακτινοθεραπείες. Σας πληροφορώ, όσο κι αν σας ακούγεται παράξενο, το θέμα αυτό βρήκε την πολιτική του λύση συνέπεια των απανωτών ρεπορτάζ της «Νέας Εγνατίας». Βομβαρδίσαμε την επικαιρότητα, μιλήσαμε με τον ίδιο τον Υπουργό, τον θέσαμε ενώπιον των ευθυνών του, του εξηγήσαμε το μέγεθος του προβλήματος, γιατί ένας βουλευτής που κάνει μια κοινοβουλευτική παρέμβαση, δεν ξέρει σε βάθος τι συμβαίνει και τι σημαίνει για έναν άνθρωπο να μην μπορεί να πληρώσει τα έξοδα μετακίνησής του και να αφήνει τη θεραπεία του μισή-στην ουσία αυτό είναι καταδίκη-. Ένας βουλευτής έχει τους τεχνοκράτες του, έχει τους συνεργάτες του στο γραφείο και περιμένει την πρότασή τους. Εμείς ,λοιπόν, φιλοξενήσαμε εδώ στο γραφείο τον κ. Γεωργιάδη, του τα είπαμε έξω από τα δόντια, και σας πληροφορώ ότι με το που επέστρεψε στο γραφείο του, την επόμενη μέρα είχε σταλεί η εγκύκλιος. Σε όλα τα καταστήματα του ΕΟΠΥΥ, σε όλη την Ελλάδα. Αυτό σας το αναφέρω για να καταλάβετε πόσο παρεμβατικός είναι ο τύπος. Τα παραδείγματα παρέμβασής του που σας ανέφερα το αποδεικνύουν εύγλωττα. Από το να επιδιορθωθεί μια τρύπα σε έναν δρόμο μέχρι ένα πρόβλημα που χρειάζεται πολιτική βούληση για να επιλυθεί και συχνά πρέπει να επιληφθεί η πολιτεία και τα όργανά της.

Βέβαια στην εφημερίδα  η μέρα περνάει με πάρα πολλή δουλειά. Το ραδιόφωνο είναι η στιγμή. Τελειώνει το δίωρό σου  και έχεις ολοκληρώσει τη δουλειά. Στην εφημερίδα, μέχρι το βράδυ που θα φτάσει στο Τυπογραφείο  εξελίσσονται χίλια δυο πράγματα. Άλλες φορές πολιτικά και άλλες φορές επείγοντα. Στην εφημερίδα τα έχουμε όλα. Και τα σημαντικά και τα ασήμαντα. Πολλές φορές δέκα η ώρα, δέκα και μισή  το βράδυ έχουμε έτοιμο και το πρωτοσέλιδο και τα πάντα και ακούμε μια σειρήνα. Κάπου πήρε φωτιά. Πρέπει τότε να αναδιοργανώσεις την ύλη, το θέμα της τελευταίας στιγμής, να τροποποιήσεις το πρωτοσέλιδό σου. Στο τυπογραφείο κάνουν υπομονή, έτυχε να μείνουμε μέχρι το βράδυ, μία, δυο το πρωί, ξημερώματα. Είναι επομένως διαφορετική η ροή της δουλειάς του ραδιοφώνου και τελείως διαφορετική της εφημερίδας. Είναι και τα δύο μέσα, σχετικά με την ενημέρωση αλλά με διαφορετική ροή. Την εφημερίδα μέχρι να την κλείσεις, πρέπει να έχεις τις κεραίες σου στραμμένες σε ό,τι συμβαίνει γύρω σου. Να μη χάσεις το τροχαίο, τη φωτιά που ξέσπασε, έναν τύπο που έπεσε κατά λάθος στη θάλασσα, ο,τιδήποτε, ακόμη και μικρό οφείλεις να το έχεις, για να παρέχεις σωστή ενημέρωση και να είσαι μέσα στα πράγματα.

Πιστεύω όμως ότι το ραδιόφωνο είναι πιο ζεστό μέσο, πιο συντροφικό, πιο επικοινωνιακό. Η εφημερίδα θέλει αναγνωστικό κοινό. Ο κόσμος δε διαβάζει εύκολα, ακούει όμως. Είτε είναι εργαζόμενος στο χώρο της δουλειάς του, είτε νοικοκυρά στο σπίτι της

Εννοείται ότι  το ραδιόφωνο και η εφημερίδα είναι σχολείο. Εάν δεν ξέρεις να αναπτύξεις τη σκέψη σου προφορικά δεν μπορείς να το κάνεις ούτε γραπτά. Για να μάθουμε να μιλάμε και να εκφραζόμαστε σωστά και να το αποδίδουμε είτε στον προφορικό είτε στο γραπτό λόγο, χρειάζεται εξοικείωση, μελέτη. Διαβάζουμε πάρα πολύ, και τις υπόλοιπες τοπικές εφημερίδες και τις αναλύσεις και αυτό είναι παιδεία. Παρακολουθούμε πολλές, πολλές πένες και πολλές ομιλίες από το ραδιόφωνο και δανειζόμαστε-χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το κλέβουμε- αυτά που εμείς ξεχωρίζουμε και διακρίνουμε σε κάποιους ανθρώπους. Από κει και πέρα ο καθένας βάζει το προσωπικό του στίγμα.

Ακολούθησε μία συζήτηση σχετικά με τη μεθοδολογία της σύνθεσης ενός άρθρου, στην οποία γνωστοποιήσαμε την προσπάθειά μας να αναζητούμε πολλές πηγές και να συνθέτουμε την άποψή μας στο τέλος. Η κα Ακοκαλίδου επεσήμανε:

Χρειάζονται πηγές. Πολλές πηγές και στο τέλος πάντα, παιδιά μου, γνώμη. Την προσωπική μας άποψη δεν πρέπει να διστάζουμε να την εκθέτουμε, άσχετα αν αυτό πολλές φορές μας εκθέτει δημόσια. Ο δημοσιογράφος που θέλει να θεωρείται μάχιμος, θα πρέπει οπωσδήποτε  να καταθέτει την προσωπική του άποψη. Συνήθως για ένα μεγάλο διάστημα –όταν απασχολούσαμε και περισσότερους δημοσιογράφους- στην εφημερίδα είχαμε το χώρο του ρεπορτάζ-αρχή, μέση, τέλος- το γεγονός αυτό καθεαυτό, και από κάτω  άποψη. Μια στήλη με απόψεις. Κανένα ρεπορτάζ δεν ολοκληρώνεται χωρίς να έχουμε άποψη. Εκείνο που μας κάνει να νιώθουμε πολύ υπερήφανοι για την εφημερίδα μας ήταν ότι είχαμε πέντε απόψεις σε κάθε φύλλο. Δηλαδή πέντε άνθρωποι, διαφορετικοί μεταξύ τους, με διαφορετικό υπόβαθρο, διαφορετική πολιτική προέλευση καταθέτουν την άποψή τους.

Κάτι επίσης πολύ σημαντικό είναι ότι η εφημερίδα λειτουργεί ως ιστορικό υλικό. Είναι η πηγή για τον ιστορικό του μέλλοντος. Παλιοί δημοσιογράφοι πολλές φορές μας στέλνουν αρχεία παλιών εφημερίδων της Καβάλας, του «Ταχυδρόμου» για παράδειγμα. Επομένως ό,τι γράφουμε δεν το γράφουμε μόνο για εκείνη τη στιγμή, το γράφουμε για την αιωνιότητα. Αυτή είναι και η ειδοποιός διαφορά ανάμεσα στην εφημερίδα και το ραδιόφωνο. Γι αυτό και δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότερες υποθέσεις που οδηγούνται δημοσιογράφοι σε δικαστικές αίθουσες αφορούν τα γραπτά τους. Προσωπικά έχω οδηγηθεί δύο φορές στα δικαστήρια ως κατηγορούμενη. Είναι συνεπώς υψηλό το αίσθημα ευθύνης

Δεν παραλείψαμε να ρωτήσουμε  την κα Ακοκαλίδου σχετικά με το αν υπάρχει ανταγωνισμός σχετικά με το ποιος θα αναφέρει πρώτος ένα γεγονός, μια είδηση.

Πρόθυμα και πάλι  μας απάντησε.

Βέβαια, αλίμονο. Κανένας δεν σκέφτεται ότι μπορεί να το αναφέρει δεύτερος. Ο καθένας θέλει να το αναφέρει πρώτος. Το γεγονός βέβαια είναι κάτι αντικειμενικό, είναι αυτό που υφίσταται. Εάν εσύ έχεις κάτι άλλο επιπρόσθετο που θα κάνει το ρεπορτάζ σου πιο γαργαλιστικό, πιο ενδιαφέρον, ακόμη καλύτερα. Αν μάλιστα το διανθίσεις και με περισσότερες γνώμες  ακόμη πιο καλά. Δηλαδή ακόμη και το γεγονός, που είναι το ίδιο για όλους, εξαρτάται από το πώς το προσεγγίζεις. Ένας από τους πιο ανταγωνιστικούς χώρους εργασίας είναι ο χώρος των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης.

Α.Θ.

Κ.Σ.

Λ.Κ.

Ο.Α.

Χ.Ι.